Jezus en Splagchnizomai
Jezus en wat? Splagchnizomai… Misschien heb je dit woord nog nooit gezien of gehoord en vraag je je af hoe je dit uitspreekt…een mooi woord voor galgje. Maar ook een woord met een diepe betekenis. Splagchnizomai is een Grieks woord dat een aantal keer in de Bijbel voorkomt. Zoals in het verhaal van de barmhartige Samaritaan.
Maar wat is barmhartigheid? De Nieuwe Bijbelvertaling zegt dat de Samaritaan medelijden kreeg. De Statenvertaling schrijft dat hij met innerlijke ontferming bewogen was. En de Willibrordvertaling dat hij ten diepste met hem begaan was. Maar hoe diep is ten diepste? In de oorspronkelijke tekst wordt hier het Griekse woord ‘splagchnizomai’ gebruikt. Dat betekent: compassie, mededogen, medelijden, erbarmen, barmhartigheid, ontroering, bewogenheid. Dat woord splagchnizomai is een bijzonder woord. Het betekent eigenlijk dat je ergens zo door wordt geraakt dat je het tot diep in je binnenste voelt. Wij hebben er uitdrukkingen voor zoals: het breekt mijn hart, ik krijg er buikpijn van, ik voel me er helemaal naar van. De Grieken geloofden dat bewogenheid, medelijden en liefde ‘woonden’ in je ingewanden, in je darmen eigenlijk. Dus in je buik. Als je splagchnizomai uitspreekt dan klinkt het ook bijna alsof er iets splijt of scheurt… dat beschrijft eigenlijk precies wat je van binnen voelt. Een woord dat dus pijn doet.
Wij hebben geleerd dat pijn iets is dat we moeten voorkomen, of zo snel mogelijk moeten oplossen. Maar splagchnizomai is een ander soort pijn. Een pijn waarvoor je kunt kiezen om deze te voelen. Die je kunt omarmen. Die je in beweging zet. Die je leven verandert. Of die je naast je neerlegt. Dat is je eigen keuze.
Jezus gebruikt dit woord niet alleen voor de Samaritaan, maar ook in de gelijkenis waarin de vader de zoon die van hem wegliep weer in zijn armen sluit (Lucas 15:20). Hetzelfde woord gebruikt de Bijbel om de hartsgesteldheid van Jezus zelf te beschrijven als Hij bewogen is met de rusteloze menigte (Matteüs 9:36). Maar ook als Jezus de weduwe ziet bij de begrafenis van haar enige zoon (Lucas 7:12) en als Hij de melaatse man voor zich op de grond ziet liggen. (Lucas 5:12) Het lijden van mensen laat Hem niet koud, maar het raakt Hem diep van binnen. Het woord Splagchnizomai drukt dat uit: er scheurt iets in Jezus’ binnenste. De nood van de ander maakt niet dat Hij zich terugtrekt, maar juist dat Hij zich ontfermt. Het verdriet laat Jezus niet onbewogen, maar beweegt Hem juist naar de persoon toe.
Altijd volgt er op dit innerlijk voelen van andermans pijn een actie van Jezus. Ontferming, aanraking, liefdevolle verzorging, aanwezigheid of genezing. Barmhartigheid kenmerkt dus Gods vaderhart en het hart van zijn Zoon Jezus, maar ook het hart van al Gods kinderen. Want als Jezus zijn verhaal over de barmhartige Samaritaan afsluit met ‘Doet u dan voortaan net zo’ (Lucas 10:37), dan gaat Hij er dus vanuit dat wij net zo’n hart vol compassie in ons hebben. Wilt u, wil jij ook meer splagchnizomai in uw, in jouw leven? Probeer dan te leven zoals Hij het ons heeft voorgedaan!
Deze overdenking is geschreven door Jacco van der Kemp
